توی این مقاله یه بررسی کوتاه وضعیت تغییرات اشتغال بر اساس تفکیک شاخه فعالیت و جنسیت شاغلین در سالهای گذشته پرداخته شده. البته طبیعتا با توجه به این که این موضوع خیلی گسترده و پیچیده است بر اساس بخشی کوچک از آمار به این بررسی پرداخته شده؛ در صورتی که هر نوع تحلیل ثانویهای وجود داره خوشحال میشم توی کامنتها ذکر بشن.
در این بررسی از آمارهایی که مراکز مختلف جهانی ارائه کردن استفاده شده. شاخصهایی که استفاده شده شامل این موارد هستن:
- بررسی شاغلین
- درصد اشتغال خانمها در حوزههای صنعتی نسبت به کل شاغلین خانم
- درصد اشتغال خانمها در حوزههای کشاورزی نسبت به کل شاغلین خانم
- درصد اشتغال خانمها در حوزههای خدماتی نسبت به کل شاغلین خانم
- درصد اشتغال آقایون در حوزههای صنعتی نسبت به کل شاغلین خانم
- درصد اشتغال آقایون در حوزههای کشاورزی نسبت به کل شاغلین خانم
- درصد اشتغال آقایون در حوزههای خدماتی نسبت به کل شاغلین خانم
در کاری که انجام شده سری زمانی درصد شاغلین هر کدوم هر حوزههای مختلف کنار هم آورده شده. نتیجه به این شکل در اومده. توی این نمودار خطوط منقطع مربوط به اشتغال خانمها توی حوزههای مختلف و خطوط ممتد مربوط به اشتغال آقایون هست. بازهی زمانی نمودار از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۷ در نظر گرفته شده. (البته لازم به توضیح هست که اطلاعات مابقی سالها تا زمانی که این مقاله نوشته شده به صورت رسمی در دسترس نبوده)
جهت یادآوری، مجددا لازمه که این مسئله ذکر بشه که درصدهای در نظر گرفته شده مربوط به درصد شاغلین خانم و آقا نسبت به کل شاغلین در هر کدوم از این دو جنسیت محاسبه شده.
شاخص در نظر گرفته شده در این نمودارها علایق (و یا شاید هدایت اجباری) هر یک از افراد جویای کار بر اساس جنسیت به یکی از سه شاخه کشاورزی، صنایع و فعالیتهای خدماتی رو نشون میده.
به عنوان مقایسه اول وضعیت آقایون و خانمها رو نسبت به هم دیگه اگه بخوایم بسنجیم این موارد قابل برداشت خواهند بود:
- توی یه بازه زمانی حدودا سالهای ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۹ تمایل خانمها نسبت به آقایون برای انجام کارهای خدماتی به شدت کاهش پیدا کرده.
- به طور کلی تمایل خانمها نسبت به آقایون به انجام کارهای صنعتی روندش به صورت کلی نزولی بوده و این اختلاف از تمایل بیشتر خانمها به حوزهی صنعت به تمایل بیشتر آقایون به این حوزه تبدیل شده.
- علایق خانمها توی حوزهی کشاورزی نسبت به آقایون افزایش پیدا کرده.
برای این که رفتار هر گروه رو راحتتر بتونیم آنالیز کنیم توی نمودارهای بعدی رفتارسنجی خانمها و آقایون به صورت جداگانه در دو تا نمودار مجددا ارائه شده.
اولین نمودار که مربوط به خانمها هست وضعیت رو به این شکل نشون میده:
- تا قبل از حدود سال ۱۹۹۹ و بعد از حدود سال ۲۰۱۰ علاقه خانمها به کارهای خدماتی بیشتر بوده ولی از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۰ این علاقه کاهش پیدا کرده. جالب توجه اینه که بعد از حدود سال ۲۰۱۰ تمایل خانمها به انجام کارهای خدماتی خیلی بیشتر از قبل شده درصد شاغلین این حوزه به حدود ۵۳ درصد کل شاغلین این حوزه رسیده. طبیعتا برای تعیین دلیل اصلی این اتفاق نیاز به بررسیهای جداگانه وجود داره.
- مورد دوم کاهش نرخ علاقه خانمها در طول این سالها به حضور در بخش صنعتی کشور هست. که یه کاهش حدودا ۱۴ درصدی رو نشون میده.
- نکته جالب افزایش درصد تمایل خانمها به حضور در بخش کشاورزی هست. البته نکتهی قابل توجه مهاجرت خانمها از حوزه صنعت و به خصوص حوزه خدماتی بین سالهای ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۰ به حوزه کشاورزی هست که نقطهی پیک از ماجرا حدود سال ۲۰۰۵ هست. باید دید که توی این سالها چه اتفاقی افتاده که تا این حد تمایل به حوزهی کشاورزی به عنوان بخش تثبیت کننده غذای یک کشور تمایل نشون داده شده؛ و البته بعد از سال ۲۰۰۵ این روند مجددا شروع به کاهش کرده و مهاجرت عکس به بخش خدماتی با یه شیب خیلی زیاد مجدد رخ داده.
نمودار دوم مربوط به شاغلین مرد هست.
- روند شاغلین مرد توی حوزهی کشاورزی تا الان با یه کاهش حدودا ۱۰ درصدی مواجه بوده. این مسئله میتونه به دلایل مختلفی رخ داده باشه؛ از جمله به صورت خوشبینانه خارج شدن کشاورزی از حالت سنتی و صنعتی شدن میتونه باشه که باعث کاهش نیاز به نیروی کار بوده. از جمله احتمالات بدبینانه هم میتونه کاهش ظرفیتهای کشاورزی کشور باشه. طبیعتا دلیل این مسئله نیاز به بررسی بیشتری داره.
- درصد شاغلین مرد توی حوزه خدماتی رو میشه گفت تقریبا ثابت مونده و تنها حدود ۵ درصد افزایش پیدا کرده.
- مهاجرت مردها بر خلاف خانمها بیشتر از حوزه کشاورزی به سمت حوزهی صنعتی بوده که تقریبا با یه نرخ ثبت هم در جریان بوده.
در نهایت توی یه چند تا نمودار مربوط به همین شاخصها توی کشورهای دیگه رو هم اینجا آوردیم که تا یه حدی امکان مقایسه وجود داشته باشه.
فقط در صورتی تحلیل نمودارها و وضعیت علایق (ناشی از انتخاب اختیاری یا تحمیلی) حتما به مسائلی نظیر استفاده از تکنولوژی در بخشهای مختلف هم توجه بشه. برای نمونه در حوزه کشاورزی که زیرساختهای کشاورزی مکانیزه روز به روز در کشورهای مختلف در حال گسترش بوده.