در این مطلب به بررسی وضعیت R&D یا تحقیق و توسعه فناورانه پرداخته شده است. در ابتدای کار به مفهوم R&D و اهمیت آن پرداخته شده.
R&D (مخفف Research and Development) که به معنی تحقیق و توسعه است عملا نقش خیلی مهمی توی پایداری کسب و کار و توسعه اون داره. در حقیقت اون چیزی که R&D بهش میپردازه کشف دانش جدید در خصوص محصول، خدمات، فرآیندها و در نهایت به کار گرفتن این دانش برای ایجاد محصولات و فرآیندها و خدمات جدید و توسعه یافته هست؛ به طوری که نیازهای بازار رو بتونه پوشش بده. خب طبیعتا تاثیرات وجود R&D در کسب و کار مشخص میشه. عملا داشتن یه واحد تحقیق و توسعه با کارکرد مناسب توی یه شرکت میتونه به صورت مستقیم روی سهم بازار، نوآوری، بهرهوری، سطح کیفیت تولیدات و خدمات، سطح استانداردها و میزان رقابتپذیری و توان رقابت سازمان تاثیرگذار باشه.
پس طبیعتا برای داشتن یه توسعه پایدار داخل هر شرکتی باید بخش حداقل کوچکی از بودجه برای این کار تخصیص داده بشه؛ و البته اگر با دید اقتصاد کلان هم به مسئله نگاه کنیم، وجود واحدهای R&D داخل شرکتها و به خصوص شرکتهایی که اهداف صادراتی دارن بسیار با اهمیت میشه؛ و طبیعتا این مسئله برای شرکتهای دانشبنیان و هایتک از اهمیت خیلی خیلی بیشتری برخوردار هست. (بحث سهم محصولات هایتک از صادرات کشورهای مختلف رو توی یکی از مطالب قبلی بررسی کرده بودیم. در صورت تمایل هم میتونید از این لینک مقایسه سهم محصولات هایتک در صادرات کشورهای مختلف رو مشاهده کنید)
اما حالا سوال اینجاست که در ایران به چه میزانی به واحدهای R&D بها داده میشه. اگرچه اصلا آمار دقیقی توی این بخش وجود نداره اما طبق دیتاهایی که تونستیم پیدا کنیم وضعیت مقایسه ایران با چند کشور دیگه اینجا ارائه شده.
اولین شاخصی که بررسی شده تعداد محققین فعال در حوزه R&D به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت در هر کشور هست. اگر یه مقایسهای بین ایران و مابقی کشورها از نظر شاخصی مثل حجم صادرات هایتک یا میزان کیفیت محصولات و خدمات و … بکنیم، با در نظر گرفتن دلیل وجودی حوزه R&D، کاملا مشخصه که اوضاعمون به چه شکلیه. (در خصوص شاخص به کار رفته توی این نمودار به یه نکته باید دقت کنیم، تعداد محققین با ضرب اعداد این جدول در جمعیت هر کشور به دست میاد)
حالا همین شاخص رو توی نقشه GIS برای کشورهای مختلف ارائه کردیم. اینجا با یه مقایسه بین میزان پیشرفت هر کشور در ارائه خدمات و محصولات و سهم بازار جهانی که دارن و با در نظر گرفتن طول مدت توسعهیافتگیشون کاملا میشه به اهمیت واحدهای R&D پی برد.
اما بذارین یه نگاه به یه آمار کوچیک از مقایسهی هزینه و بودجه در نظر گرفته شده برای واحدهای تحقیق و توسعه چند تا شرکت بندازیم (بر اساس آمار سال ۱۳۹۷). احتمالا عددها رو ببینید مخ شما هم سوت بکشه. اینجاست که تفاوت جنس مدیریت و تفکر مدیران کاملا مشخص میشه. این که کیفیت، رشد، توسعه، ثبات در بازار، تامین نیازهای مشتریان و خیلی مسائل دیگه به چه میزان براشون اهمیت داره. قضاوت با خودتون …
