مدل کسب و کار چیه؟
در مورد مدل کسب و کار هم مثل خیلی از مباحث دیگه اگه بخوایم تعریفی دقیق ارائه کنیم احتمالا کلی پیچیده میشه! بخصوص که به خاطر تفاوت کسب و کارهای مختلف از نظر ماهیت‌هایی که دارن کلی تفاوت دیدگاه بینشون وجود داره.
ولی اگه بخوایم خیلی معنی مدل کسب و کار رو بگیم میشه اینطوری بیانش کرد:
از کجا و چطوری و طبق چه منطقی میخوای پول در بیاری و کیا و به خاطر چی قراره بهت پول بدن؟
البته نیاز به یادآوریه که مدل کسب و کار با پلن کسب و کار کلی تفاوت داره اگرچه تجربه این سال‌ها نشون میده که کم نیستن دوستانی که مدل کسب و کار رو اصلا آدم حساب نمیکنن و کل تمرکزشون روی پلن کسب و کار معطوف هست.
در حقیقت در مدل کسب و کار باید مسائلی مثل این که مشتریای ما چه کسایی هستن و چه ارزشی قراره بهشون بدیم که حاضر بشن براش پول خرج کنن و چطوری قراره با مشتریا در ارتباط باشیم رو نیازه تعریف کنیم. از یه طرف دیگه یه سری ریسک‌ها و یه سری افراد دیگه مرتبط با کسب و کار سر راه ما وجود دارن که باید بهشون توجه کنیم. درآمدمون از کجا قراره تامین بشه و بابت چه چیزایی قراره هزینه بکنیم؟ و مسائلی دیگه‌ای مثل اینا رو در نظر داشته باشیم. به این شکل یه سری متغیرهای مختلف تصمیم‌گیری رو که در نهایت استراتژی‌های بنگاه اقتصادیمون و معماری اون رو تعیین میکنن از توی مدل کسب و کار در میاد که توی ورود ما به بازار رقابتی تعیین کننده میشن. اینطوری میشه که ما با طراحی مدل میتونیم قبل از اجرای کار تخمین‌های خوبی از وضعیت آینده بزنیم و تازه وارد بحث طراحی پلن کسب و کارمون بشیم.
با یه تعریف دیگه اینطوری میشه بیان کرد که مدل کسب و کار اینو به ما نشون میده که شرکتمون قراره به چه شکلی ورودی‌های خودشو مثل سرمایه، مواد خام، نیروی کار و … رو به خروجی‌های مورد نظرش مثل ارزش کل کالا یا خدمات تولیدیش تبدیل کنه که بازده خیلی بزرگتر از هزینه‌ها را براش به وجود بیاره. پس عملا یکی از مهم‌ترین چیزایی که مدل کسب و کار باید دنبال کنه اینه که بهترین گزینه‌ها رو برای رسیدن به بیشترین بازده به ما پیشنهاد بده.
برای طراحی مدل کسب و کار ابزارهای مختلفی وجود دارن که یکی از معروف‌ترین‌هاشون مدل کسب و کار استروالدر هست که آقای الکساندر استروالدر پیشنهادش داده که در حال حاضر خیلی از استارت‌آپ‌ها دارن از این مدل استفاده میکنن. البته یه سری ابزارهای دیگه هم وجود دارن مثل بوم کسب و کار ناب و … که یه جورایی تکامل یافته بوم‌های دیگه هستن. در کنار اونا هم یه سری ابزار برای صحت سنجی مدل‌ها در طول زمان وجود دارن که توی مباحث بعدی نمونه‌های مختلفی ازشون ارائه میشن.
این ابزارها همون قسمتیه که میگفتم خیلیا اونا رو سوسول بازی میدونن. یه مشت کاغذ کوچولو که روی یه دیوار چسبیدن! حالا سوال اینجاست دلیل انجام این سوسول بازیه چیه؟ برا این که مدیریت فکر رو بتونیم روش پیاده بکنیم و یه جورایی همه چیزای مهمی که میخوایم جلو چشممون باشه.
بوم مدل کسب و کار چیه؟
یکی از ابزارهایی که برای طراحی مدل کسب و کار میشه استفاده کرد، بوم مدل کسب و کار هست. توی این بوم یه سری اطلاعات اصلی و خیلی مهم که از اول راه اندازی و توی چرخه عمر کسب و کار نیاز دارین رو جمع می‌کنید. اینطوری دیگه احتمال شکست رو میتونید تا حد ممکن بیارین پایین.
